CHAKAI CHHIT

September.2020 

Mimkût thla ral lam tawh ani a. Favâng boruak inṭan tur zing ni chhuak chu a mâwi kher mai. Khua a thiang nuamin tlângte chu tleuhfai hlim ang maiin a thar kûk a. Ral hla deuh tak a Ṭawi tlâng pawh chu a lang toh lurh mai bawk a. Sihpui leh Mat phâi ruam a Ṭiauchhum lo tho chhuakte chuan, Chawilung tlang leh Paihte lui phâiruam te chu a chim hmûr mai a. Kawmthlang Sarzûk lêrah chuan Tlaiberh nupa te pawh hlim takin an in bêngberek a. Khum a ṭanga tho chhuakin meilum ai pahin thingpui sen leh ka Nu Vaimim rawh sa chu ka hmeh a.

Ka zingkâr lêngchhuak chu ṭhianpa, Nuna te inah chuan ka tei lut a. Thingpui hang te inpah chuan kan ti ti mai a. " Vawiin kan khua chu a nawm hmel bawk a, ruah bawhawk te pawh mual liam tawhin fûr tuihawk nu te a fim leh tawh bawk a. Betè pawn pârfung an chawi leh tawh bawk nen Chakai an thau leh tawh viau ang. Tih tur pawimawh em em i neih loh chuan, zanin chu Saitluk kan zuk chhit dawn em ni ", ka han ti a. " Nia Chakai ei pawh a chakawm a lawm, ṭhianpa Lalhruaia pawn a peih ang chu, nang i ngal chak deuh bawk a han zai chhin la. A peih tak mial leh pahnih ai chuan pathum nge nge a khawhar thlakloh deuh ang chu " a han ti a. Kei chuan " Nia a tha ngawt ang chu, haw pahin kan zai kawi ve pah nghal ange" tiin ka chhuah san ta a.

  

Chawhnu tlâng her, Benghliâng mûn hun vel ah chuan ṭhianpa Lalhruaia leh Nunpuia chuan min rawn sawm kawi a. Ka iptepui-ah chuan chem leh buh kanhmui chu ka khung bawk a. Ṭamhnem-ah tiin chaw tlem chu hnathial chuan ka fun bawk a. Chawhmeh erawh ka fûn tello. Ka pa hian lui kal a chhuah nikhua reng reng in, chawhmeh fun loh tur ani a. Hlawhchham a awl duh bik a tih ka hre reng ani. Chi leh hmarcha bak ka fûn tel ngailo.

Vaihlo zial vel Rintluangi te dawrah kan lei thla kawi a, muangchâng in Sâitlûk lui lam pan chuan kan kal ta a. Kan lui kalna tur Sâitlûk hi khua a tangin hla lo te ani a. Khaw inghahna mualdung tawp a lui luang ani. Lui lian vaklo mahse dam nuam em em ani. Tlângsang leh Lamchhip khaw inkar, Falkawn thlang ah hnar neiin Tlangâu pa tui a awm a. Chu chuan khaw mite tui tlan ber thin Khurpui a fin a, chu mi rawn luang thla zêl chuan Thingzai Lui a rawn fin leh a. Thingzai lui chuan  Sâitlûk a rawn fin ta ani. Sâitlûk hian Mawngping lui a fin leh bawk ani. Khawkrawk lai tlem te awm ve bawk mahse tam ani lo. Chakai an lian tha in a tui thei em em bawk ani. Tin, kan pipu ten Chakai rêng rêng lui mawng lam aiin lui hnarah lamah a tui zel anti thin.

Kal pah chuan ka hmùi ken te chu kan chiah thla zel a. Chakai hi zân lam chaw zawng chi ani a, kan hmùi chiah thlak te hi anlo bawm anga, chu chu kan man dawn ani. Thui fê kan kal hnu chuan kan hmùi ken te chu kan chiah zo dâwn tawh a. Chawlhna remchang melh pah chuan kan kal leh hlek a. Hmun zâwlnuam tak, lui kamah chuan alo awm a. Tah chuan khaw nghak thim tur chuan kan in nghat ta a. Khua pawh alo tlai tawh hle a. Lui dung leh mau hmun ngaw hnuai a awm kan nih avângin, kan awmna phei chu a thim khuih tawh bawk a. Tuahthing tur te kan han fawm khâwm a, fur ruahtui a la tlâk deuh reng avangin thing te chu a hnâwng deuh churh vek a. Mau ding ro te chu fawmkhawmin meite kan nun a. Mau ro tlu te chuan ruahtui a pawm hnem êm avangin alh chi zia zang anni lo.

 

Meite kan han nun takah chuan kal pah a kan Tumbu lakte chu kan han thukthawlh a. Lairawk thenkhat te chu kan Chakai man thlak tlemte te nen chuan maubûr-ah kan dên bawk a. Rei tawk fang kan awmhnu chuan zanriah kan ei ta a. Kan mau fawmkhawm chu kan tuah êng hluai a. Changpui hnah pakhum kan pharh duai bawk a. Kan chawfun te kan phelh a, kan tumbu thukthlawlh chu kan thur khu vung vung mai bawk a. Kan chaw fun te chu hai kua in, a laiah chuan dên kan han bun khum rum rum mai a. Hmun hnihah chi kan chhawp bawk a. Meipui êng hnuai ah Chaw leh tumbu biang kî tawlh tawlh khawpin kan han thial a. Mi thlawhhma a kan Hmarcha hring lak nen kan han chilh zui hmarh hmarh a. Dam man a awm thin khawp mai. 

Puar pengpawng a kan ei hnu chuan, Kuhva seh sen suah suah pahin Lamchhip khaw nula thianhlim zial ngei mai kan han pap arbawlh talh talh a. Zial te kan han zuk zawh a kan intih fel leh meuh chuan lêng lên hun awm tur vel alo ni tawh a. Lui dung zawh kîr leh tur chuan kan kal ta a. 

Kan chhit tan deuh chiah tih chuan kan hmui chiah chu Chakai lian fê phakhat hian a lo tlan malh malh a. Man kan han in chuh vel chu kan hlim tlang hle ani. Kan chhit chho zel a, kan man chho reng bawk a. Kan man sate chu kan Chakai ip ken ah chuan kan khung zel bawk a. Chakâi an liantha in kan hlim tlâng hle. Kan hmúi chiahna kher lo ah pawh Chakâi vak chhuak pawh a khat tawkin kan man reng bawk a. Chakai anlo tam tum phei chuan Ip ken ngai bawk, kut in Chakai hup ngai bawk, Sihdêt sehkawh bawk, kan ke in kan han rap bet bawk a. Kan hlimin kan nui nasa thin hle. 

Thui fê kan chhit hnu chuan kun reng kan nih avangin kawng ana duh hle a. Meizial te zu chuan kan han thu chawl tê tê a. Tam fê chu kan lo man tawh a. Hlim pawh kan hlim tlangin chauh pawh kan hrelo ani ber. Zial te kan zuk zawh chuan muangin kan kal leh ta a. Kan thianpa kûn chho dan dan chuan luikam thing tang lo lawr phei a rul a han su fuh teuh hle a. Kan hlau tlang hle ani. Fûr lai anih a vangin rûl hi an awm duh êm êm a. A bîkin zan lam a chaw zawng chi Rultuha hi an awm duh êm êm a. Lui ringawt en a, Chakai ringawt ngaihtuah kan nih avâng hian, lui kam vel a thing tang ilo frahran velah te hian an lo awm duh thin si a. Fimkhur angai hle ani.

Luidung kan chhit chhuah meuh zanlai alo hnai deuh thûak tawh a. Lamlian lamah pheiin, thutchawlh pah a kan Chakai man te kan han en chuan, Ṭin pui khat tlinglo tur lai hi kan lo man reng a. Kan va hlim teh lûl em. Zial te kan zuk muan leh tê tê hnu chuan, muangin chu zân Mimkût thla dè êng nuam tak hnuaiah chuan Hmangaih ber te lênna Lamchhip lam pan chuan hlim takin kan Chakai man ak puar luah chung chuan kan haw ta a.